Selçuklu Hanedanı, Selçuklu Hükümdarları, Selçuklu Sultanları

Selçuklu Hanedanı (Farsça: آل سلچوق, Âl-i Selçuk ya da Farsça: سلجوقيان Selçûkiyân, Selçuklular), Orta Asya kökenli Oğuz Türklerinin bir kolu olan Kınık boyuna mensup bir aile. Dukak'ın soyundan gelen ve Selçuk'un kurduğu Büyük Selçuklu İmparatorluğu ile bir hanedan halini alan Selçuklular 11. ve 14. yüzyıllar arasında Orta Asya'nın bir bölümünü ve Orta Doğu'yu yönetti.

Selçuklular, Orta Doğu'da devletler kurarak 300 yıl boyunca egemen olmuş, Oğuzların Kınık boyundan bir Türk hanedanıdır. Adı, hanedanın kurucusu Selçuk Bey'den gelir. Göçebe Türklerde bozkırdaki ırmakları geçiş büyük önem arzediyordu. Oğuznamede salı keşfeden kişi boyun önemli bir atası sayılmaktadır. Selçukluların kurduğu devletlerin ilki, Büyük Selçuklu Devletidir. Bu devlet daha sonra Anadolu Selçukluları, Kirman Selçukluları, Horasan Selçukluları, Suriye Selçukluları ve Irak Selçukluları devletleri olarak beşe ayrılmıştır.

Türklerin tarih boyunca kurdukları devletlerden en önemlilerinden birisi Büyük Selçuklu Devleti'dir. Selçuklular 24 Oğuz kabilesinden Kınık boyuna mensupturlar. Oğuzlar 10. yüzyılda Sir-i Derya (Seyhun) ile Hazar Denizi'nin doğusu ve Aral Gölü arasındaki bölgede yaşarken Kınık boyu da bunların arasında Sir-i Derya suyunun ağzına yakın oturmakta idi. 10. yüzyılın başında Oğuz Yabgu Devleti'ni "Yabgu" unvanı taşıyan bir hükümdar idare etmekte idi. Selçuklu ailesinin atası olan Temir-Yalıg (Demir yaylı) lakablı Dukak (veya Dokak)'ın Müslüman olduğu rivayeti de vardır. Dandanakan Muharebesi ile Horasan'ı Gaznelilerden alacak olan Tuğrul ile Çağrı Beyler ise Mikâîl'in oğullarıdır..[1][2]

 

Anadolu Selçuklu sultanları listesi

  • Kutalmışoğlu Süleyman Şah (1077-1086)
  • Ebu'l-Kasım (1086-1092, Fetret Devri)
  • I. Kılıç Arslan (1092-1107)
  • Şahinşah (1107-1116)
  • I. Rükneddin Mesud (1116-1156)
  • II. Kılıç Arslan (1156-1192)
  • I. Gıyaseddin Keyhüsrev (1192-1196)
  • Rükneddîn Süleyman Şah (1196-1204)
  • III. Kılıç Arslan (1204-1205)
  • I. Gıyaseddin Keyhüsrev (ikinci defa) (1205-1211)
  • I. İzzeddin Keykavus (1211-1220)
  • I. Alaeddin Keykubad (1220-1237)
  • II. Gıyaseddin Keyhüsrev (1237-1246)
  • II. İzzeddin Keykavus (1246-1260)
  • Rükneddîn Kılıç Arslan (1248-1265)
  • II. Alaeddin Keykubad (1249-1257)
  • III. Gıyaseddin Keyhüsrev (1265-1282)
  • II. Gıyaseddin Mesud (1282-1284)
  • III. Alaeddin Keykubad (1284)
  • II. Gıyaseddin Mesud (ikinci defa) (1284-1293)
  • III. Alaeddin Keykubad (ikinci defa) (1293-1294)
  • II. Gıyaseddin Mesud (üçüncü defa) (1294-1301)
  • III. Alaeddin Keykubad (üçüncü defa) (1301-1303)
  • II. Gıyaseddin Mesud (dördüncü defa) (1303-1308)

Büyük Selçuklu sultanları listesi

Büyük Selçuklu Devleti (1029–1157)
Taht ismi Asıl isim Resim Unvan Doğum-Ölüm Hükümdarlık başlangıcı Hükümdarlık sonu Aile bağlantıları Not
Tuğrul Tuğrul bin Mikail Ruknedein, Abutalip, Bey, Sultan 995–1063 1029 1063 Selçuk Bey oğlu Mikail'in oğlu  
Alp Arslan Muhammed bin Davud Çağrı Adudeddevle Ebu Şuça, Sultan 1039–1072 1063 1072 Tuğrul Bey'in kardeşi Davud Çağrı Bey'in oğlu Esir alınmış bir kale komutanı tarafından öldürüldü.
I. Melikşah Hasan Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah.jpg Sultan Celalü'ldevle ve'd-din Müizzuddin Ebu'l Feth Melikşah 1055–1092 1072 1092 Alp Arslan'ın oğlu  
I. Mahmud Mahmud Nasireddin, Abulkasem, Sultan 1086–1094 1092 1093 I. Melikşah'ın oğlu Beş yaşında sultan ilan edildi. 1093-1094'te İsfahan ve Fars bölgesi tabi hükümdari
Berkyaruk Muhammad Berkyaruk bin Melikşah Ebu Muzaffer Rükneddin 1080–1105 1094 1105 I. Melikşah'ın oğlu  
II. Melikşah Muizzeddin Melikşah Muizziddin, Ebulfeth, Sultan 1101 – ? 1105 1105 Berkyaruk'un oğlu Amcası Muhammed Tapar tarafından tahttan indirildi ve kör edildi.
Muhammed Tapar   Giyaseddin, Ebuşucca, Sultan 1082–1118 1105 1118 I. Melikşah'ın oğlu  
Sencer Ahmed Muizziddin, Ebulhareth, Sultan 1097-

1157

1118 1157 I. Melikşah'ın oğlu