Yakıcı Ajanlar, Kimyasal tehditler

Yakıcı ajanlar, kimyasal savaş ajanları içinde en yaygın olanlarındandır. Yağlı yapıda olan bu maddeler vücuda solunum ve deri ile temas yoluyla girerler. Genellikle sıvı ve buhar halinde bulunurlar. Gözleri, solunum yollarını ve cildi etkilerler. Bu maddeler genellikle sıvı ve buhar halinde kullanılırlar. Hava şartlarına da bağlı olarak kullanıldıkları arazide günlerce kalabilirler. Saf halde renksiz ve kokusuz olan yakıcı ajanların saf olmayan hallerinde renkleri kahverengiye kadar değişebilmektedir. Yakıcı ajanlar ilk olarak 1917’de Almanya tarafından test edilmiş, daha sonra çeşitli yerlerde kullanılmıştır. Bu kullanımların en önemlilerinden biri 1980-1988 arasında yaşanan İran-Irak Savaşı sırasında meydana gelmiştir.

Etki Mekanizması:

Sinir ajanları solunum yollarında, gözlerde ve deride yanıklara ve kabarcıklara neden olur. Etkiler maruziyet anından sonra gecikmeli olarak gözlemlenir. Maruz kalınan konstantrasyona bağlı olarak etkiler birkaç saat veya birkaç gün içinde kendini gösterebilir.

Semptomlar:

  • Gözlerde sulanma, kızarıklık ve yanma
  • Ciltte kızarıklıklar ve kabarcıklar
  • Gözlerde ışığa karşı duyarlılık
  • Göz kapaklarında şişlik
  • Öksürük ve boğulma hali
  • Gözlerde ve solunum yollarında iltihaplanma
  • Bulantı ve kusma

Yakıcı ajanların en yaygın olanları aşağıda verilmektedir:

  • Sülfür Hardal (H, HD)
  • Nitrojen Hardal (HN)
  • Levizit (L)
  • Fosgen Oksim (CX)

YAKICI AJANLARIN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ

ÖZELLİK

HD

HN-1

HN-2

HN-3

L

Su

Moleküler ağırlık

159,1

170,1

156,1

204,5

207,4

18

Yoğunluk (mg/m3)

1,27 (20°C derecede)

1,09 (25°C derecede)

1,15

 (20°C derecede)

1,24

(25°C derecede)

1,89

(20°C derecede)

1

(25°C derecede)

Kaynama Noktası (°C)

218

193,8

75 15 mm Hg basınçta

256,1

190

100

Erime Noktası (°C)

14,4

-51,7

-65

-32,61

-18

0

Buhar basıncı (mm Hg)

0,072 (20°C derecede)

0,24 (25°C derecede)

0,29 (20°C derecede)

0,0109 (25°C derecede)

0,394 (20°C derecede)

23,756 (25°C derecede)

Uçuculuk (mg/m3)

610

(20°C derecede)

1520 (20°C derecede)

3580

(25°C derecede)

121

(25°C derecede)

4480

(20°C derecede)

23010 (25°C derecede)

Suda çözünürlük (%)

< %1

Eser

Eser

Çözünmez

Çözünmez

U

U: Uygulanamaz